Tác hại của sán lá máu

SánSchistosomađược Weinland phân phát hiện từ năm 1858. Căn bệnh do sán máu tạo ra thịnh hành ở nhiều nơi trên nhân loại thuộc châu Phi, Á, Mĩ La Tinh, một số trong những đảo ở tỉnh thái bình Dương.

Bạn đang xem: Tác hại của sán lá máu

Theo Wright (1968): Hiện có khoảng 354 triệu con người trên thế giới sống trong vùng gồm bệnh lưu giữ hành và bao gồm 117 triệu người mắc bệnh này.

Sán máu có một số điểm sáng khác với những loài sán lá khác:

Sán huyết có cấu tạo phân giới: sán đực, sán mẫu riêng biệt.

Thân sán ko dẹt, không có hình lá cây. Sán đực: 10 - 15 x 1 mm, phần trước toàn thân ống, chiếm 1 tháng 5 chiều lâu năm của thân; phần sau thân dẹt, nhì bờ mỏng, cuộn vội lại như lòng máng chiếm 4/5 chiều nhiều năm thân. Sán cái dài hơn nữa sán đực: 15 - đôi mươi x 0,5 mm, body ống, nhỏ, color sẫm hơn sán đực, thường xuyên nằm trong tim máng của sán đực. Rất cạnh tranh phân biệt những loài sán ngày tiết trưởng thành.

Trứng sán máu không tồn tại nắp, phụ thuộc hình thể của trứng hoàn toàn có thể phân biệt được các loại sán máu.

Ấu trùng đuôi sán máu bao gồm đuôi chẽ đôi, khác hẳn ấu trùng đuôi của những loại sán lá khác.

Đa số những dòng sông ở khu vực Đông nam giới châu Á đều phải có phần hạ mối cung cấp chảy qua khu vực Việt Nam, tuy vậy ở nước ta chưa phát hiện nay được sán máu, tuy nhiên nhiều vùng lưu lại vực phần thượng nguồn của những dòng sông rã từ Trung Quốc, Lào, Thái Lan, Campuchia là số đông vùng tất cả lưu hành căn bệnh sán máu.

Có rất nhiều loài sán máu, nhưng tất cả 4 loài kí sinh ở người:

S.japonicum(Katsurado,1904): Phân bố hầu hết ở vùng Đông Á: Nhật Bản, Trung Quốc, Triều Tiên, Đài Loan, Philippin.

S.haematobium(Bilharz,1852): phân bố ở châu Phi: Ai Cập, Senegan,

Sudan, Angola, Madagaska. Vùng Trung Đông: Ả Rập, Israel, Irak, Ấn Độ vàBồ Đào Nha, Tây Ban Nha…

S.mansoni(Sambon, 1907): phân bổ ở châu Phi thuộc giữ vực sông Nil: AiCập, Libi, Ethiopia, Somali, Yemen, Senegan, Congo, Sudan… cùng ở châu mỹ la tinh: Brazin, Venezuela, Surinam, Haiti, Puerto Rico…

S.intercalatum(Fischer, 1934): phân bổ ở Ai Cập, Congo, Gabon…

ĐẶC ĐIỂM HÌNH THỂ

S.japonicum:

Kích thước sán trưởng thành: Sán đực 6 - 12 x 0,5 - 0,8 mm, sán dòng 12 - đôi mươi x 0,2 - 0,3 mm, thân phủ gai hết sức nhỏ. Trứng hình thai dục, tất cả gai rất nhỏ tuổi nằm ở ở kề bên khó nhận thấy được. Form size của trứng: 60 - 100 x 50 - 80 µm.

S.haematobium:

Kích thước sán trưởng thành: Sán đực 7 - 12 x 0,9 -1,0 mm, sán dòng 1- 20 x 0,1 - 0,2 mm.

Trứng hình bầu dục, một đầu tròn, một đầu dài, tất cả gai ngơi nghỉ đầu dài, form size 120 - 160 x 40 - 70 µm.

S.mansoni:

Kích thước sán trưởng thành: Sán đực 6 - 12 x 1 mm, sán mẫu 10 - 16 x 0,16 - 1,2 mm.

Trứng hơi nhiều năm hơn, thanh mảnh hơn trứngS.japonicum, tất cả gai ở 1 bên khôn cùng nhỏ, nhưng dễ dìm thấy, kích cỡ 130 - 180 x 60 - 70µm.

S.intercalatum:

Hình 11.10: Trứng sán S.haematobium

Hình 11.11: Trứng sán S.japonicum

Hình 11.12:Trứng sánS.mansoni

Sán cứng cáp có kích thước gần giống nhưS.haematobium. Trứng hình thai dục, gồm một gai ở đoạn cuối, size 140 - 220 x 50 - 85 µm.

ĐẶC ĐIỂM SINH HỌC

Vòng đời sinh học của những loài sán máu giống nhau, nhưng bao gồm vật công ty phụ không giống nhau, tất cả vị trí kí sinh khác nhau.

S.japonicum:

Kí sinh ở khối hệ thống tĩnh mạch cửa trong gan, tĩnh mạch máu mạc treo ruột trên. Sán mẫu đẻ 50 - 300 trứng / ngày, trứng theo phân ra ngoài.

S.haematobium:

Kí sinh ở hệ thống tĩnh mạch bàng quang. Sán mẫu đẻ đôi mươi - 30 trứng / ngày, trứng theo thủy dịch và rất có thể theo phân ra ngoài.

Hình 11.13:1.S.japonicum; 2. S.haematobium; 3.S.mansoni

A- Sán đực; B- Sán cái; C- Trứng

S.mansoni:

Kí sinh ở khối hệ thống tĩnh mạch đại tràng, tĩnh mạch máu mạc treo ruột trên cùng dưới.

Sán cái đẻ 1- 4 trứng / ngày, trứng theo phân ra ngoài.

S.intercalatum:

Vị trí kí sinh giống nhưS.mansoni. Trứng theo phân ra ngoài nhiều khi theo mặt đường nước tiểu.

Sán trưởng thành đẻ trứng ở các mao mạch, từ bỏ đấy trứng đột nhập vào lòng ruột, hoặc vào lòng bàng quang, tùy theo từng loài. Giai đoạn di chuyển của trứng vào mô gồm tầm đặc biệt đặc bịêt về mặt căn bệnh học, quy trình này kéo dãn dài 1- 2 tháng. Trứng xuyên qua thành ruột, thành bàng quang, gây ra viêm thành ruột, thành bàng quang, từ từ liền sẹo, dày lên, bức tường ngăn trứng không qua được, trứng tích trữ trong thành ruột, thành bàng quang, khiến tổn thương tại chỗ. Đôi lúc trứng theo tiết vào gan, lách, cơ sở sinh dục…

Trứng sán tiết ra ngoại cảnh, lâm vào nước, sau vài ba giờ, con nhộng lông (miracidium) chui ra khỏi trứng, bơi lội tựdo vào nước, tự tìm tới vật chủ phụ phù hợp các chủng loại ốc:

S.japonicumcó vật công ty phụ là ốcOncomelania: O.nososphoraở Nhật Bản,O.huppensisở Trung Quốc,O.auadrasi sinh sống Philippin, O.formosanaở Đài Loan.

S.haematobiumcó vật chủ phụ là ốcBulinus: B.trancatus, B.forskalii.

B.rohlfsi, B.abyssinicus, B.nasutus, B.senegalensis, B.africanus, B.guernei, B.globosus… riêng biệt ở người yêu Đào Nha bao gồm ốcPlanorbarius metidjensis…

S.mansonicó vật chủ phụ là ốcBiomphalariaở châu Phi:B.alexandrina.

B.pfeifferi, B.adowensisvà ốcAustralorbisở nam MĩA.globratus,…

S.intercalatumcó vật công ty phụ là ốcBulinus africanus.

Hình 11.14:Vòng đời sinh học của sán máu

Ấu trùng lông vào ốc, trong khung người ốc, từ một ấu trùng lông sẽ trở nên tân tiến thành không ít ấu trùng đuôi(cercaria). Số lượng và nhịp điệu phóng thích ấu trùng đuôi phụ thuộc vào đk môi trường. Ở điều kiện giỏi nhất, hằng ngày mỗi ốc phóng say đắm ra hàng chục ngàn ấu trùng đuôi, trong tương đối nhiều tuần lễ liên tiếp. Trung bình xuất phát điểm từ một ấu trùng lông vào sẽ cải cách và phát triển thành hàng nghìn nghìn con nhộng đuôi.

Ấu trùng đuôi bơi lội tự vì chưng trong nước, khi bao gồm người lượn lờ bơi lội dưới nước, ấu trùng đuôi tiến công hơi, search mọi giải pháp chui qua domain authority vật chủ vứt lại phần đuôi. Nếu bọn họ nhúng chân vào nước có ấu trùng đuôi, dù chỉ một phút cũng trở nên ấu trùng đuôi chui qua da. Trường hợp không gặp gỡ vật chủ thì con nhộng đuôi sẽ bị tiêu diệt sau vài ba giờ.

Vào khung hình người, con nhộng sán tiết vào hệ tuần hoàn, lên phổi, về tim, theo đại tuần trả đi mọi cơ thể, sau cùng phát triển thành sán cứng cáp ở hệ thống tĩnh mạch cửa, sau khi thụ tinh, sán tới các vị trí thích hợp (tùy loài) và đẻ trứng ở đó. Đời sống của sán huyết trong khung người người khoảng 20 - 25 năm.

VAI TRÒ Y HỌC

Các chủng loại sán máu gây bệnh cho những người ngay tự khi ấu trùng xâm nhập vào cơ thể.

Phản ứng da:

Là biểu thị sớm độc nhất vô nhị của bệnh, khi ấu trùng chui qua da, xâm nhập vào cơ thể. Người bệnh có cảm giác ngứa ngáy, sau vài ngày, nổi mẩn thành từng đám, rất có thể sốt, cảm xúc khó chịu. Các biểu lộ đó vẫn mất đi trong vài ngày. Các lần tái lây nhiễm sau xảy ra âm thầm.

Nhiễm độc máu:

Xảy ra sau bội nghịch ứng domain authority 1 - 2 tháng. Có biểu hiện quá mẫn, nổi mề đay, hen, sốt, gan và lách sưng, ngứa ngơi nghỉ da, phù nề nhoáng qua, nhức đầu, đau mỏi các cơ…

Giai đoạn toàn phạt của bệnh:

Tương ứng với quy trình sán loại vào quan trọng đẻ trứng. Tùy trực thuộc từng loại sán có thể hiện lâm sàng không giống nhau:

S.japonicum:

Gây bệnh dịch sán huyết gan - lách, là các loại sán máu gây phản ứng to gan nhất. Người mắc bệnh sốt, rét, nóng, đổ mồ hôi, hoàn toàn có thể rối loạn tiêu hoá, gan lách sưng to.

Trứng sán sống gan gây ra những thương tổn xơ hoá, tuần hoàn tĩnh mạch tắc nghẽn, ban đầu gan sưng to, tiếp nối xơ hoá, teo nhỏ, tăng áp lực tĩnh mạch cửa, lách sưng to, hoàn toàn có thể cổ trướng, tuần trả bàng hệ.

Đôi khi trứng sán dịch chuyển vào phần đông nhánh nối với tĩnh mạch máu tủy sinh sống (spinal vein), lên não, gây phần đông phản ứng viêm, tắc, rối loạn tuần trả não, tiên lượng hết sức xấu.

S.haematobium:

Gây bệnh sán huyết tiết niệu - sinh dục. Loại sán này đẻ trứng ở những nhánh tĩnh mạch máu vùng tiết niệu, sinh dục, hoàn toàn có thể vào cả đám rối trĩ.

Xem thêm: Máy Thay Máy Đồng Hồ Đeo Tay, Thay Máy Đồng Hồ Đeo Tay Bị Hư Có Được Hay Không

Sán này khôn xiết ít khi gây dị ứng.

Trứng sán tạo tổn yêu mến ở bóng đái và những cơ quan liêu sinh dục, tạo ứ ứ đọng tuần hoàn, tạo thành thành hầu như bướu tua trong màng nhầy bàng quang.

Triệu bệnh thường chạm chán nhất: tè ra ngày tiết đại thể họăc vi thể, đau vùng bên trên xương mu, lan xuống vùng đáy chậu, bìu, dương vật, cảm hứng nóng rát khi đái, ngứa khi đái, tiểu dắt. Bàng quang bị xơ hoá, vôi hoá, sút dung tích, dẫn đến biến chứng sỏi, viêm…

Tổn yêu đương ở cơ quan sinh dục chạm mặt cả sinh sống nam, nữ: viêm mào tinh, viêm thừng tinh, viêm túi tinh, con đường tiền liệt, viêm cổ tử cung, phần phụ… dẫn tới vô sinh.

S.mansoni:

Gây căn bệnh sán máu mặt đường ruột. Sán này đẻ trứng ở đều nhánh của hệ tĩnh mạch cửa, rất có thể thấy trứng sán trong ruột, gan, lách.

Biểu hiện tại lâm sàng thường không rõ, gồm có đợt đi lỏng, xen kẽ táo bón, đầy hơi, nổi mẩn, ngứa, hoàn toàn có thể gan, lách sưng to vị tắc nghẽn, tăng áp lực nặng nề tĩnh mạch.

S.intercalatum:

Cũng gây căn bệnh sán máu đường ruột, lâm sàng tương đương nhưS.mansoni.

CHẨN ĐOÁN

Chẩn đoán đưa ra quyết định dựa vào hiệu quả xét nghiệm tìm kiếm thấy trứng sán trong các bệnh phẩm, phân, nước tiểu, hoặc vào mô lúc sinh thiết. Thường chỉ search thấy trứng trong giai đoạn toàn phạt của bệnh, nếu độ mạnh nhiễm ít, tra cứu thấy trứng cực nhọc khăn.

Có thể phụ thuộc vào lâm sàng và các xét nghiệmchẩn đoán miễn dịch.

ĐIỀU TRỊ

Trước đây dùng các thuốc tất cả antimoan, dehydroemetin…

Hiện nay hay sử dụng các các loại thuốc:

Niridazole (ambilhar): Thuốc bao gồm độc tính cao, rất có thể gây tai trở thành tâm thần.

Oxamniquine (vansil): Ítđộc, rất có thể dùng khám chữa hàng loạt, nhưng chỉ có tính năng vớiS.mansoni.

Praziquantel: Có tính năng tốt điều trị những loại sán máu.

DỊCH TỄ HỌC VÀ PHÒNG CHỐNG

Do hầu như đòi hỏi chặt chẽ của vòng đời sinh học sán máu, yêu cầu bệnh sán huyết thường lưu lại hành ở đa số nơi có những loại ốc tương thích và điều kiện thiên nhiên phù hợp cho ốc phạt triển.

Tình hình ghê tế, làng hội bao gồm vai trò quan tiền trọng ảnh hưởng đến giữ hành và viral bệnh. Sử dụng nguồn nước ao, hồ, sông, suối, phong tục phóng uế xuống nước… là yếu tố nguy cơ nhiễm căn bệnh sán máu cho tất cả cộng đồng.

Những người làm ruộng, ghép lúa nước, nghề chài lưới, đánh bắt cá thủy sản, dễ dàng mắc bệnh này.

Bệnh sán ngày tiết thường gặp gỡ ở những nước sức nóng đới, cận sức nóng đới:

Ở châu Phi, tuyệt nhất là vùng châu thổ sông Nin gồm sự phân bố rộng rãi loài sán máuS.mansoni. Ví dụ như ở Ai Cập ở trong châu thổ sông Nin tất cả nơi tới 60% số lượng dân sinh bị nhiễm những loài sán máuS.mansoni, mặc dù loài sán này lại ít gặp mặt ở Bắc Phi.

Loài sán máuS.japonicumlại phân bố rộng rãi ở Trung Quốc, xuất hiện thêm các ổ dịch dọc thung lũng sông Mê Công, sống Thái Lan cũng có bệnh này.

Ngoài ra bệnh dịch còn phổ biến ở nam Nhật bạn dạng như vùng Katayama 38% số lượng dân sinh nhiễm dịch sán máu. Bên cạnh đó bệnh còn có ở Triều Tiên, Philipin.

Ở nước ta chưa phát hiện tại thấy dịch sán máu.

Các phương án phòng bệnh cá thể chỉ hoàn toàn có thể áp dụng với hồ hết người đi qua vùng lưu lại hành vào một thời gian ngắn, không mong muốn sinh hoạt, làm việc dưới nước.

Đối cùng với nhân dân bạn dạng xứ ở vùng bao gồm bệnh lưu giữ hành, các biện pháp phòng bệnh dịch cá nhân: Đi ủng, thoa trên da phần lớn thuốc xua ấu trùng đuôi… rất cực nhọc áp dụng.

Các công tác phòng chống bệnh sán huyết và các biện pháp phòng bệnh dịch tập thể cực kỳ tốn hèn vì nên điều trị mặt hàng loạt, phải bảo vệ chương trình hỗ trợ nước sạch, giải quyết và xử lý triệt nhằm nguồn phân bằng các loại chuồng tiêu hợp quy cách, khoa học…

SCHISTOSOMA MEKONGI

S.mekongilà một chủng sán máu phân bổ ở lưu vực sông Mekong một sông khủng chảy qua Trung Quốc, Lào, Thái Lan, Campuchia, Việt Nam.

Hình thể sánS.mekongitương tựS.japonicum, dẫu vậy trứngS.mekongihơi nhỏ tuổi hơn, tròn hơn, kích thước: 56 x 64 µm.

Vật chủ bao gồm củaS.japonicum: Người, dê, chó, mèo, lợn, trâu, bò, chuột… thiết bị chủ chủ yếu củaS.mekongi: fan và chó, chó là vật nhà chính, bao gồm lựa chọn quan trọng.

Mùa truyền bệnhS.mekongilà quanh năm, những đỉnh điểm vào mùa lễ bửa nước (tháng 4,6) lúc mức nước xuống thấp, dân nên ra sông vệ sinh rửa, giặt rũ, mang nước đựng vào bể,… chế tạo điều kiện thuận tiện cho con nhộng đuôi đột nhập qua da. Vật chủ phụ của sánS.mekongilà ốcLithoglyphopsis aperta.

Vị trí địa lí trú ngụ của chủng loại ốc này ở khu vực tỉnh Ubon (Thái Lan), Sachanđon (Lào), Krochie (Campuchia) ở trong vĩ độ 15°14 - 16°2, tởm độ 105°14 - 105°51.

SánS.mekongikí sinh ở khối hệ thống tĩnh mạch mạc treo ruột trên cùng tĩnh mạch cửa.

Các đặc điểm bệnh học, dịch học, phòng phòng giống nhưS.japonicum.

BỆNH VIÊM DA vì ẤU TRÙNG SÁN MÁU

Có ít nhất 25 loài ấu trùng đuôi sán làm việc nước ngọt với 4 loài sinh hoạt nước mặn rất có thể gây viêm da mang đến người, khi hoạt động dưới nước. Đó là những con nhộng sán kí sinh ở động vật lông vũ, động vật hoang dã có vú sống bên dưới nước.

Khi chui qua da người con nhộng chỉ khiến viêm da, dị ứng, không trở nên tân tiến thành sán trưởng thành ở người.

Ở việt nam hay gặp gỡ nhất là bệnh viêm da vì chưng sán máu vịt, ở mọi vùng chăn nuôi vịt. Đó là sánTrichobilhazriasp.và sán ngày tiết của một số trong những động đồ vật khácSchistosomatiumsp.

Sau khi con nhộng đuôi đâm vào da vài giờ, bệnh nhân ngứa dữ dội, da phù, nổi mẩn đỏ thành từng đám rộng, bởi vì ngứa, gãi dễ bị nhiễm trùng. Thực tế đây chỉ là 1 hiện tượng dị ứng, hầu hết chỗ da nổi mẩn, sau một tuần tự khỏi.

Có thể chữa bệnh bằng các thuốc phòng dị ứng, nếu bao gồm nhiễm trùng sử dụng kháng sinh.

Có thể dự trữ theo tay nghề dân gian, để bôi lên da mỡ rái cá hoặc các loại dầu, ngấn mỡ có công dụng xua con nhộng đuôi để đảm bảo da khi đề xuất tiếp xúc cùng với nước ở phần lớn vùng chăn nuôi vịt.